Rodzice są wzorem do naśladowania dla swoich  dzieci. Tym co mówią i jak postępują, kształtują wzorce radzenia sobie z emocjami, rozwiązywania problemów oraz nawiązywania bliskich relacji z innymi.

Zasady rodzinne pełnią kilka ważnych funkcji. Po pierwsze, stanowią drogowskaz dla dzieci mówiący o tym, co mogą, a czego nie powinny robić. Po drugie, wyznaczają dziecku granice, które ułatwiają mu podejmowanie decyzji i uczą je odpowiedzialności. Po trzecie, wiedza dziecka o tym, jakich granic nie może przekroczyć, daje mu poczucie bezpieczeństwa i w jakimś stopniu „porządkuje” otaczający go świat.

Zasady muszą być jednak jasne i uzasadnione. Niektóre z nich można negocjować (np. godzina powrotu do domu), a niektóre takim negocjacjom nie powinny podlegać (np. dzieci nie piją alkoholu, nie palą papierosów). Ważne jest aby okazać dziecku zaufanie, ale równie ważne jest, by dziecko w niektórych sytuacjach słyszało od swoich rodziców wyraźne „nie”. Szczególnie nastolatki  potrzebują czuć się niezależne, ale jednocześnie oczekują wyznaczenia im granic. To na przykład umożliwia im godne wycofanie się z sytuacji, w której tak naprawdę nie chcą dalej być. Mogą wtedy rówieśnikom czy znajomym powiedzieć np. „Nie zrobię tego. Moi rodzice mi zabronili”.

Ustalenie zasad i reguł ułatwia też rodzicom sprawowanie kontroli nad tym, jak, z kim i gdzie nastolatek spędza wolny czas. Jest to czynnik chroniący. Jasne wyrażenie swojemu dziecku stanowiska odgrywa ważną ochronną rolę.

Bliskie więzi w rodzinie są jednym z czynników chroniących nasze dziecko przed popełnianiem błędów, czy uleganiu presji rówieśników.  Dzieci zawsze pragną, by rodzice je akceptowali takimi, jakie są. Okazywanie miłości, uznania, docenianie oraz wspieranie dziecka w sytuacjach trudnych jest tym, co wzmacnia więzi rodzinne. Tym co łączy członków rodziny, są wspólne przeżycia, cele życiowe oraz potrzeba bliskości, przynależności.

Budowaniu bliskich, trwałych więzi rodzinnych sprzyja między innymi:

  • wspólnie spędzany czas – daje możliwość poznania tego, co dla dziecka jest ważne, co go interesuje, poza tym bycie razem z dzieckiem dostarcza wspólnych przeżyć do których później można się odwoływać.
  • komunikowanie się z dzieckiem nastawione na wzajemne zrozumienie potrzeb i poglądów – rodzic powinien być ciekawy co się u dziecka dzieje, co ono przeżywa, jak radzi sobie z negatywnymi emocjami, jak rozwiązuje sytuacje konfliktowe.
  • przekazywanie wartości – obecnie wielu młodych ludzi czerpie swoją wiedzę o świecie i życiu z informacji umieszczonych w sieci. Komunikują się i nawiązują kontakty z rówieśnikami przez Internet. Mają nieograniczony dostęp do informacji o różnym stopniu niewiarygodności. Mogą się w tym zagubić. W tym kontekście rozmowy z rodzicami, w których będą poruszane tematy np. o uznawanych wartościach czy o powodach podejmowanych decyzji, będą stanowiły ważny punkt odniesienia dla nastolatka.
  • zapewnienie dziecka, że w każdej sytuacji może liczyć na rodziców – dziecko musi mieć pewność, że krytyce i ocenie będzie podlegało jego zachowania natomiast uczucia rodziców do niego są niezmienne.

Okazywanie miłości, uznania, docenianie oraz wspieranie dziecka przez rodziców w sytuacjach trudnych jest tym, co wzmacnia i rozwija więzi w rodzinie. Uważne słuchanie dziecka przez rodzica oraz spojrzenie jego oczami na problem  czy sytuację, stanowi fundament rozmowy, która zbliża, a nie dzieli.

Inne artykuły